SULU YANGIN SİSTEMLERİ
Endüstriyel yangın söndürme için, ortam şartları ve uygulama koşullarına göre, sistemler ıslak borulu, kuru borulu baskın tip ve preaction tip seçilebilmektedir.
Sulu söndürme sistemleri seçilirken kullanılacağı alana en uygun olan yangın söndürme sistemi seçilmelidir.
Sulu yangın söndürme sistemleri sistem kurulumlarından sonra mutlaka bakım yapılmalıdır.
Bakımın amacı, sistemlerin efektifliğinin maksimum düzeyde kalabilmesidir.
Tüm sulu yangın söndürme sistem tasarımlarında NFPA13 ve TS EN 12845 standartları baz alınmakta, bakım safhası için ise NFPA25 (NFPA Test And Maintenance, Inspection) standartları gözetilmektedir.
Ayrıca söndürme sistemlerinin tasarımı için uygunsa eğer TS EN 12845 belgesi,yangın dolabı için TS EN 671 standart belgesi olması yeterlidir. Bu nedenle, sistemin tasarımı, kurulumu, testleri, bakımı ve onarımları REFORM YANGIN gibi yangın konusunda bilgili ve uzman ekibe sahip firma tarafından yapılmalıdır.
Sprinklersulu söndürme sistemleri tasarımında izlenmesi gerekli olan adımlar sırası ise şu şekildedir;
Sprinkler (Yağmurlama) Söndürme Sistemleri
Sulu söndürme sistemlerinin günümüzde en yaygın kullanım çeşidi sprinkler (yağmurlama) olarak adlandırılan sistemlerdir. NFPA13, EN12845 sulu söndürme sistemlerinde kullanılan standartlardır. Sprinkler sistemi başlıca yangın pompası, borular, boru askı ve bağlantı parçaları, sistem kontrol vanaları, izleme anahtarları ve sprinkler başlıkları parçalarından oluşur.
Konutlar, iş merkezleri, endüstriyel tesisler, depolama alanları, otoparklar vb. yerlerde sprinkler sistemleri otomatik yangın söndürme sistemleri olarak kullanılır. Sprinkler sistemleri çalışma prensiplerine göre dört farklı şekilde sınıflandırılabilir. Uygulama alanı, risk grubu ve çevresel faktörlere göre doğru sistem tipinin seçilmesi ve uygulanması sistem çalışırlığı açısından büyük önem arz etmektedir.
Sprinkler (Yağmurlama) Sistemi Çeşitleri
Islak Borulu Sprinkler Sistemi
Islak borulu sprinkler sisteminde boru içerisinde sürekli su bulunur. Ortam sıcaklığı 95°C’yi geçmediği takdirde uygulanabilir. Boru içerisindeki suyun donma riskinin olduğu düşük sıcaklığa sahip yerlerde suyun donmasını engellemek için tedbirler alınmalıdır. Hesaplamalar sonucu belirlenen yangın pompa kapasitesi ile su borular içerisinde basınçlı bir şekilde tutulur. Yangın durumunda ortaya çıkan yüksek ısı ile sprinkler başlığı otomatik olarak aktive olur ve boru içerisindeki su basıncın da etkisiyle ortama boşalır. Bu şekilde yangın kontrol altına alınır ve söndürülür. Sprinkler başlığı aktive sıcaklığına göre farklılık gösterir ve içerisindeki farklı renk sayesinde ayırt edilebilir. Bu sistemde kullanılan ıslak alarm ve/veya akış anahtarı sayesinde bina yönetim sistemlerine ve yangın algılama sistemlerine bilgi iletilir.
Kuru Borulu Sprinkler Sistemi
Islak borulu sprinkler sisteminde boru içerisinde sürekli su bulunur. Ortam sıcaklığı 95°C’yi geçmediği takdirde uygulanabilir. Boru içerisindeki suyun donma riskinin olduğu düşük sıcaklığa sahip yerlerde suyun donmasını engellemek için tedbirler alınmalıdır. Hesaplamalar sonucu belirlenen yangın pompa kapasitesi ile su borular içerisinde basınçlı bir şekilde tutulur. Yangın durumunda ortaya çıkan yüksek ısı ile sprinkler başlığı otomatik olarak aktive olur ve boru içerisindeki su basıncın da etkisiyle ortama boşalır. Bu şekilde yangın kontrol altına alınır ve söndürülür. Sprinkler başlığı aktive sıcaklığına göre farklılık gösterir ve içerisindeki farklı renk sayesinde ayırt edilebilir. Bu sistemde kullanılan ıslak alarm ve/veya akış anahtarı sayesinde bina yönetim sistemlerine ve yangın algılama sistemlerine bilgi iletilir.
Ön Tepkimeli (Preaction) Sprinkler Sistemi
Ön tepkimeli (preaction) sprinkler sistemleri kuru borulu sprinkler sistemine benzer yapıdadır. Ancak su boşalmasının oluşturacağı zararın yüksek olduğu arşiv, müze, kütüphane, tarihi binalar gibi yerlerde tercih edilir. Suyun ortama boşalması sadece sprinkler başlığının aktif olması ve/veya otomatik yangın algılama sisteminden de sinyal gelmesiyle gerçekleşir.
Sistemde yer alan ön tepkimeli (preaction) alarm vanası ve/veya akış anahtarı sayesinde bina yönetim sistemlerine ve yangın algılama sistemlerine bilgi iletilir.
Kilitlemesiz Preaction Sprinkler Sistemi
Ön tepkimeli alarm vanasından boru sistemine su geçişi, sprinkler başlıklarının aktive olması veya otomatik yangın algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Algılama sisteminde yer alan dedektörlerin aktive olması veya boru içindeki basınç düşmesi ön tepkimeli alarm vanasının açılmasına sebep olur.
Tek Kilitlemeli Ön Tepkimeli (Preaction) Sprinkler Sistemi
Ön tepkimeli alarm vanasından boru sistemine su geçişi, sprinkler başlıklarının aktive olması ile değil de otomatik yangın algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Algılama sisteminde yer alan dedektörlerin aktive olması ön tepkimeli alarm vanasının açılmasına sebep olur ve sistem aktive olur.
Çift Kilitlemeli Ön Tepkimeli (Preaction) Sprinkler Sistemi
Ön tepkimeli alarm vanasından boru sistemine su geçişi, sprinkler başlıklarının aktive olması ve otomatik yangın algılama sisteminin devreye girmesi ile başlar. Sistemin aktive olması için hem algılama sisteminde yer alan dedektörlerin aktif olması hem de sprinkler başlığının açılması gerekmektedir. Sprinkler başlığının açılmasının ardından öncelikle borularda bulunan basınçlı hava veya azot ortama boşalır ve algılama sisteminden gelen tetikleme ile birlikte boru hattına su geçişi olur. Aktivasyon pnömatik veya elektrikli olabilir. Yangın esnasında sadece cam tüpü patlayan sprinkler başlıklarından su gelmektedir.